Türkiye’nin yetiştirdiği, evrensel bilgi birikimine katkıda bulunan başarılı bilim insanlarını ödüllendirerek, bilime hizmet etmek amacıyla hayata geçirilen Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’nın 2019 ve 2020 yılı ödülleri, 17 Aralık akşamı düzenlenen çevrimiçi törenle Prof. Dr. Filiz Garip ve Prof. Dr. Hatice Altuğ’a takdim edildi.

2019 yılına ait ödül, “İktisadi, İdari, Sosyal, İnsani Bilimler ve Hukuk” alanlarında çığır açıcı çalışmalar gerçekleştiren Cornell Üniversitesi Ekonomi ve Toplum Çalışmaları Merkezi Direktörü ve Cornell Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Filiz Garip’in oldu. 2020 yılının ödülü ise “Fen, Mühendislik ve Tıp Bilimleri” alanında çalışmalar gerçekleştiren İsviçre’de École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) Fotonik Doktora Okulu Direktörü ve Biyomühendislik Enstitüsü’nde Öğretim Üyesi olan Prof. Dr. Hatice Altuğ’a verildi. Törende konuşan Koç Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Nur Yalman, Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’nı dünya çapında ses getiren ve diğer araştırmacılara ilham veren çalışmaları nedeniyle, dünyaca ünlü iki bilim insanına vermekten gurur duyduklarını belirtti. Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan ise “Gelecek 10-20 yıl içinde insanlığı ve toplumları en çok etkileyecek olan yeni buluşların çoğunun sosyal ve insani bilimlerle temel bilimler, mühendislik ve tıp alanlarının kesişmelerinde ortaya çıkacağını” söyledi.

Prof. Dr. Filiz Garip: “Bu ödülü almayı büyük bir sorumluluk olarak görüyorum”

Prof. Dr. Filiz Garip, 21. yüzyılın en önemli sorunlarından biri olan göç konusunda ileri veri toplama yöntemlerini kullanarak gerçekleştirdiği çalışmalarına istinaden 2019 yılı Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası ödülüne layık görüldü. Araştırmasında göçlerin nedenlerini derinlemesine incelediğini ifade eden Prof. Dr. Garip, törende yaptığı konuşmada, hayatı boyunca bir göçmen olarak yaşadığını ifade etti. Prof. Dr. Garip, araştırmalarına “Bilinçli olarak ‘göç’ çalışmak istiyorum diye başlamadığını, Harvard Üniversitesi’nde ders vermeye başladığında göç üzerine ders vermek istediğini, doktora tezinin göç alanında olduğunu söyledi. Prof. Dr. Filiz Garip şöyle devam etti: “Milyonlarca Meksikalı göçmen Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşıyor. Yaklaşık 40 milyon insan Meksika’da doğmuş ve şu an ABD’de. Meksika üzerine çok şey yazılmış olmasına rağmen bize büyük resmi verecek araştırma pek yoktu. Yani bu 50 senedir devam eden göç hareketi, okuduğumuz şeylerde sanki hiç değişmemiş gibi bir resim ortaya çıkıyordu. Bu benim için merak konusu oldu. Çünkü Meksika 50 sene içinde çok değişen bir ülke, aynı şekilde ABD de. Göçmenlerin aynı kalacağı fikri bana makul gelmedi.  Son 50 senede bu göç hareketi nasıl değişmiş olabilir, bunu nasıl anlayabiliriz diye araştırmaya başladım. En temel sorum göç eden ve etmeyen insanlar arasındaki farktı. Göçmenler arasında farklı insanlar var mı, sadece göçmenlere baktığımızda farklı profilde insan bulabilir miyiz sorusunun cevabı gerekliydi. Yeni ilerlemeye başlayan ve daha önce bildiğim yapay zekâ alanında metot kullandık. Bu verilere bakıp, bilgisayar programları kullanarak, verideki genel şemayı ortaya çıkardık. Bunu yapınca dört tane farklı göçmen dalgası olduğunu gördüm. Hepsinin durumları birbirinden farklı. Sonra gördüm ki, her birinin göç etmesinin nedeni bambaşka. Son 15 yıldır göç üzerine çalışıyorum. Dünya nüfusunun büyük kısmı göç hareketlerinden etkilenen insanlar ya da göçmenlerden oluşuyor. Kaç göçmen var, ekonomiye etkisi nedir gibi konuları anlatmamız lazım.”

Koç Üniversitesi’nin hayran olduğu bir kurum olduğunu kaydeden Prof. Dr. Garip sözlerini şöyle tamamladı: “Öncelikle yapılan en önemli şey, bilimin önemini topluma anlatmak. Bence insanlığı ileri götürmek için elimizde daha iyi bir araç yok. Benim için bu ödülü almak büyük onur. Ama aynı zamanda bunu büyük bir sorumluluk olarak görüyorum. Kariyerimin çok başındayım, bundan böyle bu ödüle layık olmak istiyorum. Bu bilimsel çalışmaların topluma insanlığa faydasının olması için ekstra çalışmak, bana verilen bu sorumluluğu öğrencilere taşımak ve bilime, insanlığa katkı sağlamak gerekiyor.”

Prof. Dr. Hatice Altuğ: “Bilimde en önemli şey hevesli olmak”

Prof. Dr. Hatice Altuğ ise nano boyutta ışık-madde etkileşimleri, ışığın çip üstünde manipülasyonu ve yenilikçi nano-biyo-fotonik uygulama alanlarındaki öncü katkılarıyla 2020 yılı Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’nın sahibi oldu. Ödül töreninde yaptığı konuşmada İsviçre’de École Polytechnique Fédérale de Lausanne’da (EPFL) grubunu kurarken farklı bilim insanlarını bir araya getirdiğine dikkat çeken Prof. Dr. Altuğ ise çalışmalarıyla ilgili şu bilgiyi aktardı: “Laboratuvarımızın amacı ışık, fotonik ve nanoteknolojiyi kullanarak, gelecek nesil biyosensör ve biyomedikal aletler geliştirmek. Bu geliştirdiğimiz aletleri hastalıkların erken teşhisinden tutun da, kişiselleştirilmiş tıp gibi değişik alanlarda sağlık üzerindeki uygulamalarına bakıyoruz. Genel amacımız, insan hayatının kurtarılmasına katkıda bulunmak. Geliştirdiğimiz bu aletleri kan, idrar ve hücre ya da değişik biyomedikal örneklerin üzerine uyguluyoruz. AB kapsamında konsorsiyum üzerinden aldığımız bir projenin ana konusu da sepsis üzerine hızlı teşhis yapabilecek bir aygıt geliştirmekti. Sepsis çok ölümcül bir hastalık. Teşhisinde dakikaların önemi büyük. Dolayısıyla geliştireceğimiz aygıtın çok hızlı sonuç vermesi gerekiyordu. Biz böyle bir teknoloji geliştirdik. Barcelona’da bir hastaneye götürdük ve yoğun bakım ünitesinde doktorların eline verdik. Böylece direkt hastadan gelen örnekler üzerine aygıtı denemiş olduk. Bu aygıt çok küçücük, çok ucuz ve taşınılabilir. Sonucu çok hassas olduğu gibi çok hızlı geri dönüşü var. Geliştirdiğimiz bu aygıt laboratuvardan çıktı, bir doktorun eline geçti ve sonuçta belki bir hastanın hayatını kurtarabilecek üretime de dönüşebilir ileride. Dolayısıyla bu belki de bir araştırmacının en mutlu olacağı anlardan biridir.”

Avrupa’dan ve ABD’den birçok ödül aldığını ancak Türkiye’den daha önce hiç ödül almadığını kaydeden Prof. Dr. Altuğ, “Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası, Türkiye’den aldığım ilk ve en önemli ödül. Türkiye’de yaptığımız çalışmalara bakıp, değer vermeleri ve bizi bu ödüle layık görmeleri beni çok mutlu etti.” dedi.

Prof. Dr. Nur Yalman: “Şiarımız, Atatürk’ün işaret ettiği yaratıcı istikamettir”

Çevrimiçi törende bir konuşma yapan Koç Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Nur Yalman, ödül sahiplerinin bundan sonra da büyük başarılarla isimlerinden söz ettireceklerine inandığını belirtti. Prof. Dr. Yalman sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün üniversitemiz dünyanın en saygın akademik kuruluşları arasında haklı bir yer edinmiş ise ismi Caltech ve École Normale Supérior gibi efsanevi üniversitelerle birlikte anılıyor ise bu başarının en önemli mimarlarından biri hiçbir zaman desteğini esirgemeyen Onursal Başkanımız sevgili Rahmi Koç’tur. Ülkemizin insani hayırseverliği asırlardan beri gelen olağanüstü yardım vakıflarıyla kanıtlanmıştır. Türk insanının iyiliğini ve hayırseverliğini Rahmi Koç, Semahat Arsel ve bütün Koç Ailesi canlı bir şekilde temsil etmektedir. Koç Üniversitemiz de çok kıymetli öğretim kadrosu, harika kampüsü, değişik ve muhteşem araştırma merkezleri, Tıp Fakültesi ve Hastanesi ile bu yapılan hayır eserlerinin belki de en önemlisidir.”

Prof. Dr. İnan: “Prof. Dr. Garip ve Prof. Dr. Altuğ yeni ufuklar açan isimler”

Törende konuşan Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan, Cornell Üniversitesi’nden Prof. Dr. Filiz Garip’e, geliştirmiş olduğu çığır açıcı nitelikteki modern metodolojiler ile nüfus bilimi ve göç alanlarındaki çalışmaları ve bilgisayar bilimleri, istatistik, siyasi bilimler gibi farklı disiplinlerin ötesine uzanan çok yönlü kuramsal katkılarına istinaden 2019 Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’nı, École Polytechnique Fédérale de Lausanne’dan (EFPL) Prof. Dr. Hatice Altuğ’a, nano boyutta ışık-madde etkileşimleri, ışığın çip üstünde manipülasyonu ve yenilikçi nano-biyo-fotonik uygulama alanlarındaki öncü katkılarına istinaden2020 Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’nı takdim etmekten olağanüstü gurur duyduklarını ifade etti.

Seçici Kurullar

2019 yılı seçici kurulunda, Rektör Prof. Dr. Umran İnan’ın başkanlığında dünyanın önde gelen farklı kurumlarında çalışan, Prof. Dr. Timur Kuran (Duke Üniversitesi), Prof. Dr. Yasemin Soysal (Essex Üniversitesi), Prof. Dr. Kemal Kirişçi (Brookings Enstitüsü), Prof. Dr. Zeynep Çelik (New Jersey Teknoloji Enstitüsü ve Rutgers Devlet Üniversitesi) görev aldı. Prof. Dr. Umran İnan’ın başkanlığında 2020 yılı seçici kurulunda ise yine dünyanın önde gelen farklı kurumlarından Prof. Dr. İvet Bahar  (Pittsburg Üniversitesi), Prof. Dr. Ali Erdemir (Texas A&M Üniversitesi), Prof. Dr. Tamer Başar (Illinois Üniversitesi – Urbana-Champaign), Prof. Dr. Miral Dizdaroğlu (NIST-ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü) görev aldı.